Materiały Zygmunta Dulczewskiego (1916-2004)
W sierpniu 2021 r. Archiwum wzbogaciło się o spuściznę prof. Zygmunta Dulczewskiego (1916–2004), socjologa.
Zygmunt Dulczewski urodził się 5 października 1916 r. w Kazimierzewie w powiecie toruńskim. Świadectwo dojrzałości uzyskał w Płocku w 1935 r. W październiku tegoż roku rozpoczął studia socjologiczne na Uniwersytecie Poznańskim (UP). W 1939 r. przerwał studia z powodu wybuchu II wojny światowej. W okresie okupacji pracował w charakterze robotnika leśnego na terenie powiatów rypińskiego i lipnowskiego. Jednocześnie działał w Armii Krajowej jako komendant pogranicza powiatów rypińskiego i lipnowskiego.
W 1945 r. wrócił do Poznania. Podjął pracę jako urzędnik w Zarządzie Miejskim. Równocześnie kontynuował naukę. W maju 1947 r. rozpoczął pracę na stanowisku starszego asystenta w Katedrze Socjologii UP. W 1947 r. uzyskał tytuł magistra socjologii. W 1951 r. uzyskał stopień naukowy doktora na podstawie pracy pt. Walka o szkołę na wsi galicyjskiej w świetle stenogramów Sejmu Krajowego 1861–1914. W latach 1952–1974 pracował poza uniwersytetem m .in. w Instytucie Zachodnim w Poznaniu. W 1973 r. był współorganizatorem Zakładu Badań nad Polonią Zagraniczną PAN, którego kierownikiem był do 1974 r.
W 1974 r. powrócił do pracy naukowej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1973 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego nauk humanistycznych, a w 1981 r. – profesora zwyczajnego nauk humanistycznych. W latach 1981–1984 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Socjologii na Wydziale Nauk Społecznych UAM w Poznaniu.
Tematem jego zainteresowań naukowych była przede wszystkim problematyka Ziem Zachodnich – przede wszystkim ruchów migracyjnych, problematyka polonijna oraz historia socjologii polskiej. Autor m. in. Tworzenie się nowego społeczeństwa na Ziemiach Zachodnich. Szkice i materiały z badań socjologicznych w województwie zielonogórskim (1961), Społeczeństwo Ziem Zachodnich. Studium porównawcze wyników badań socjologicznych w województwie zielonogórskim. (1971), Rybacy bałtyccy. Zagadnienie stabilizacji społeczno-zawodowej (Warszawa 1973), Florian Znaniecki – życie i dzieło (1984).
Był m. in. członkiem Rady Naukowej Instytutu Zachodniego PAN w latach 1966–1978, członkiem Rady Naukowej Śląskiego Instytutu Naukowego w Katowicach w latach 1969–1974 oraz członkiem Rady Naukowej Instytutu Śląskiego w Opolu w latach 1987–1989.
Zespół obejmuje 1, 64 mb akt. W PAN Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu nadano spuściźnie sygnaturę P. III–185.
